قبلهیابی و تعیین سمت قبله، از مباحث بنیادین علم و نجوم اسلامی است و دانستن جهت قبله در بسیاری از عبادات امری ضروری است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی حج، یکی از شیوههای دقیق جهتیابی قبله، استفاده از
سایه شاخص به هنگام زوال ظهر مکّه مکرمه در دو روز خاص از سال است؛ این دو روز
عبارتند از 7 خرداد و 25 تیر (27 می و 15 جولای)، بر این اساس میتوانید با
استفاده از یک شاخص و تعیین سایه شاخص در این دو روز، سمت دقیق قبله هر مکانی را
در نیمکره شمالی به سادگی بیابید.
مکّه مکرمه ـ که قبله مسلمانان در آن واقع است ـ در طول جغرافیایی 39 درجه و 49
دقیقه (شرقی) و عرض جغرافیایی 21 درجه و 26 دقیقه (شمالی) قرار دارد، در روزهای
7 خرداد و 25 تیر (27 می و 15 جولای) ، میل خورشید (فاصله مرکز خورشید تا
استوای سماوی) با عرض جغرافیایی مکّه مکرمه برابر میشود و به عبارت دیگر، هنگام
ظهر شرعی (اذان ظهر)، خورشید درست در سمت الرأس مکّه قرار میگیرد؛ در نتیجه شاخص
در مکّه سایه نخواهد داشت و لذا در هر مکانی که قرار داشته باشید، خلاف سایه شما،
سمت صحیح قبله را نشان میدهد.
برای آن که این عمل به دقت انجام پذیرد، میتوانید
از یک وسیله عمود بر زمین (نخ یا میله) استفاده کنید وخلاف جهت سایه آن را در این
دو روز از سال در هنگام اذان ظهر مکه (7 خرداد ساعت 13 و 48 دقیقه و 25 تیر ساعت
13 و 57 دقیقه به وقت رسمی ایران) مشخص کنید.به این ترتیب، جهت صحیح قبله در محل
خود را به دست آوردهاید.
منبع: پایگاه اطلاع رسانی غدیر